Automatyczna Rezerwa Przywracania Częstotliwości (aFRR) staje się coraz ważniejszym elementem nowoczesnych systemów elektroenergetycznych. W Polsce dynamiczny rozwój OZE oraz rosnące potrzeby bilansowania mocy sprawiają, że usługi aFRR nabierają strategicznego znaczenia. Jednak mimo rosnącej roli tej usługi, rynek w Polsce wciąż mierzy się z szeregiem wyzwań.

Rosnące zapotrzebowanie na elastyczność systemu

Rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE), takich jak farmy wiatrowe czy instalacje fotowoltaiczne, sprawia, że system elektroenergetyczny staje się mniej przewidywalny. Produkcja energii z OZE jest ściśle uzależniona od warunków atmosferycznych, co powoduje:

• większe wahania częstotliwości,
• trudności w bilansowaniu podaży i popytu na energię,
• wzrost potrzeby na szybkie i precyzyjne usługi regulacyjne, takie jak aFRR.

Dlatego dostawcy usług aFRR muszą być gotowi reagować szybciej i bardziej elastycznie niż kiedykolwiek wcześniej.

Brak wystarczającej liczby uczestników rynku

Jednym z największych wyzwań w Polsce jest niedobór dostawców usług aFRR. Choć rynek rezerw rośnie, nadal brakuje:

• elektrowni i jednostek wytwórczych zdolnych do świadczenia usług aFRR,
• odpowiednich technologii magazynowania energii,
• agregatorów zdolnych do łączenia mniejszych podmiotów.

Wejście na rynek aFRR wiąże się z wysokimi kosztami technicznymi i organizacyjnymi. To powoduje, że wiele potencjalnych uczestników waha się przed inwestycjami.

Wysokie wymagania techniczne

Świadczenie usługi automatycznej Rezerwy Przywracania Częstotliwości wymaga spełnienia szeregu ścisłych wymagań technicznych, takich jak:

• czas reakcji nieprzekraczający kilku sekund,
• automatyczne działanie bez ingerencji człowieka,
• dokładność utrzymania zadanej mocy.

W praktyce oznacza to konieczność modernizacji infrastruktury lub inwestycji w nowoczesne systemy sterowania i automatyki.

Potrzeba rozwoju infrastruktury IT

Systemy odpowiedzialne za świadczenie usług aFRR muszą być zintegrowane z zaawansowanymi rozwiązaniami teleinformatycznymi. Oznacza to m.in.:

• szybkie i bezpieczne przesyłanie sygnałów regulacyjnych,
• precyzyjne monitorowanie działania jednostek,
• raportowanie zdarzeń w czasie rzeczywistym.

Bez solidnej infrastruktury IT trudno o skuteczne świadczenie usługi, zwłaszcza w systemie wymagającym natychmiastowej reakcji.

Zmieniające się regulacje i modele rynku

Polski rynek energetyczny dynamicznie się zmienia, a nowe regulacje, zarówno krajowe, jak i europejskie (np. Network Code on Electricity Balancing), nakładają na uczestników rynku nowe obowiązki. Dla dostawców usług aFRR oznacza to konieczność:

• stałego monitorowania zmian legislacyjnych,
• dostosowywania procedur i infrastruktury,
• udziału w konsultacjach rynkowych.

Brak elastyczności w tym zakresie może skutkować utratą konkurencyjności lub nawet brakiem możliwości uczestnictwa w rynku.

Koszty wdrożenia i eksploatacji

Wdrożenie usług aFRR to znaczne koszty inwestycyjne związane z:

• zakupem odpowiednich urządzeń,
• modernizacją istniejących instalacji,
• utrzymaniem gotowości operacyjnej.

Dla wielu podmiotów, zwłaszcza mniejszych, bariera wejścia na rynek jest nadal bardzo wysoka.

Podsumowanie

Rynek usług aFRR w Polsce rozwija się dynamicznie, ale mierzy się z wieloma wyzwaniami – od technicznych, przez organizacyjne, aż po legislacyjne. Kluczowym elementem sukcesu będzie:

• dalsza profesjonalizacja rynku,
• rozwój technologii magazynowania energii i agregacji mocy,
• wsparcie uczestników rynku w dostosowywaniu się do nowych wymagań.

W dłuższej perspektywie inwestycje w automatyczną Rezerwę Przywracania Częstotliwości mogą się jednak okazać nie tylko konieczne, ale i bardzo opłacalne, zwłaszcza w kontekście transformacji energetycznej.