Nowe regulacje dotyczące aFRR – co zmieni się na rynku mocy?

Welcome to WordPress. This is your first post. EditAutomatyczna Rezerwa Przywracania Częstotliwości (aFRR) odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu stabilności systemu elektroenergetycznego. W ostatnich miesiącach pojawiły się jednak nowe regulacje, które mają istotnie wpłynąć na sposób funkcjonowania aFRR w Polsce i Europie. Co się zmienia? Na co muszą przygotować się uczestnicy rynku mocy?

Dlaczego zmiany w aFRR są konieczne?

W ostatnich latach rosnące znaczenie odnawialnych źródeł energii (OZE) — takich jak fotowoltaika czy farmy wiatrowe — sprawiło, że system elektroenergetyczny stał się bardziej zmienny i trudniejszy do zbilansowania.
Dotychczasowe modele rezerw, oparte głównie na dużych elektrowniach konwencjonalnych, nie są wystarczające w warunkach dynamicznych zmian produkcji i zużycia energii.

Nowe przepisy mają na celu:

  • zwiększenie elastyczności rynku,
  • umożliwienie szybszego reagowania na odchylenia częstotliwości,
  • otwarcie rynku aFRR dla nowych podmiotów, w tym także małych i rozproszonych źródeł energii.

Najważniejsze zmiany w regulacjach aFRR

1. Obowiązek prekwalifikacji

Wszystkie jednostki chcące uczestniczyć w rynku aFRR będą musiały przejść proces prekwalifikacji technicznej. Celem jest upewnienie się, że rzeczywiście są w stanie w krótkim czasie (zwykle w ciągu kilku sekund) odpowiedzieć na polecenie zmiany produkcji lub zużycia mocy.

2. Skrócenie czasu reakcji

Nowe przepisy wymagają, aby pełna aktywacja rezerwy nastąpiła w czasie nie dłuższym niż 5 minut. To wyzwanie, zwłaszcza dla klasycznych jednostek wytwórczych, ale daje szansę systemom magazynowania energii czy elastycznym odbiorcom.

3. Rozszerzenie dostępu do rynku

Na rynku aFRR mogą działać nie tylko wielkie elektrownie. Wprowadzono możliwość agregowania mocy wielu mniejszych podmiotów — np. poprzez agregatorów usług elastyczności. To szansa dla przemysłu, centrów danych czy dużych obiektów komercyjnych.

4. Wprowadzenie aukcji na produkty aFRR

Zamiast stałych kontraktów, operatorzy systemów przesyłowych będą organizować aukcje na zakup rezerw aFRR. Dzięki temu rynek ma być bardziej konkurencyjny, a ceny usług bardziej przejrzyste.


Co to oznacza dla uczestników rynku?

W skrócie: więcej możliwości, ale też więcej wymagań.

🔹 Operatorzy sieci muszą inwestować w systemy zarządzania i automatyzacji.
🔹 Wytwórcy energii powinni dostosować swoje jednostki do szybkiej reakcji na sygnały systemowe.
🔹 Przedsiębiorstwa z dużym zapotrzebowaniem na energię mogą zarabiać na swojej elastyczności, pod warunkiem udziału w odpowiednich programach.
🔹 Agregatorzy zyskają nowe szanse na budowę modeli biznesowych wokół zarządzania rozproszonymi źródłami.


Przykład rzeczywisty – co się zmienia na przykładzie awarii?

Wyobraźmy sobie nagłą awarię dużej elektrowni:

Przed zmianami: System uruchamiał głównie elektrownie rezerwowe, które często potrzebowały kilku minut lub dłużej na reakcję.

Po wprowadzeniu nowych zasad:
➡️ Automatyczna Rezerwa Przywracania Częstotliwości (aFRR) w ciągu kilku sekund wykrywa odchylenie częstotliwości.
➡️ Uczestnicy rynku (elektrownie, baterie, odbiorcy) automatycznie zwiększają lub zmniejszają swoją produkcję / zużycie energii.
➡️ System stabilizuje częstotliwość zanim dojdzie do poważnych skutków ubocznych (np. blackoutu).


Podsumowanie

Zmiany w regulacjach dotyczących aFRR to krok w stronę bardziej dynamicznego i elastycznego rynku mocy. Choć wprowadzą one pewne wyzwania techniczne i organizacyjne, to także otwierają nowe możliwości dla uczestników rynku.
Dzięki aFRR przyszłość energetyki będzie bardziej stabilna, bezpieczna i otwarta na nowoczesne technologie.